Doymuş Yağ Nedir? Kilo Verme Üzerindeki Etkileri | SDM Kalibra

Yağlar, vücudun en büyük enerji kaynağıdır. Bu yüzden yeterli ve dengeli beslenmek isteyen bir kişinin gün içerisinde mutlaka belirli bir miktarda yağ tüketmesi gerekir. Yağlar, içeriklerine ve sağlıklı olup olmadığına bağlı olarak farklı kategorilere ayrılır. Doymuş yağ da yağ çeşitleri arasında bulunur.

Doymuş yağlar, oda sıcaklığında katı formda oldukları için aynı zamanda katı yağ olarak da adlandırılır. Tereyağı ve margarin, en sık kullanılan doymuş yağ çeşitlerindendir. Genellikle hayvansal kaynaklı olan doymuş yağları, en doğru şekilde beslenme düzenine katabilmek için “Doymuş yağ nedir?” sorusunun cevabı hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Doymuş Yağ Nedir?

Yağlar, gliserol molekülünden ve çoklu doymamış, tekli doymamış ya da doymuş olmak üzere 3 farklı yağ asidinden oluşur. Bir yağ asidinin doymuş ya da doymamış olması çeşitli etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Doygunluk kavramı, yağ molekülünde bulunan yağ asidi zincirlerinin bağlarının sayısına bağlıdır.

“Doymuş yağ ne demek?” sorusuna cevap ararken yağın içerdiği bağ türüne de bakmak gerekir. Katı yani doymuş yağlar, moleküler seviyede çift bağ içermez. Yağın içerisindeki iki karbon molekülü arasında tek bir bağ bulunur. Tek bağ bulunduğu için yeni atomların eklenmesi mümkün değildir ve bu yüzden doymuş yağ olarak nitelendirilir.

Doymuş Yağların Özellikleri Nelerdir?

Doymuş yağ özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak yağ tüketiminin daha bilinçli bir şekilde yapılmasına imkân tanır. Hidrojen bakımından zengin olan doymuş yağların genel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

•        Oda sıcaklığında katı ya da yarı katı halde bulunur.
•        Enerji kaynağı olarak kullanılmak yerine depolanmaya daha uygundur.
•        Uygun koşullarda muhafaza edilmediğinde hızlı bir şekilde bozulur.
•        Yüksek ısıya maruz kaldığında yapısı değişir.
•        Hayvansal gıdalarda doymuş yağlara daha çok rastlanır.
•        Doymuş yağların fazla miktarda tüketimi kolesterolün yükselmesine neden olur.
•        Doymuş yağların fazla tüketimi kalp-damar sağlığı açısından risk oluşturur.

“Doymuş ve doymamış yağ nedir?” konusu hakkında detaylı bilgi sahibi olup beslenme düzenini doğru bir şekilde ayarlamak büyük önem taşır. Yukarıdaki özelliklere bakıldığında doymuş yağların aşırıya kaçmadan tüketilmesi gerektiği öne çıkar.

Doymuş Yağ Hangi Gıdalarda Bulunur?

Doymuş yağ içeren besinler, genelde proteinin de fazla bulunduğu hayvansal kaynaklardır. Keçi, dana, koyun ve sığır eti doymuş yağ barındıran gıdaların başında yer alır. Ördek, hindi ve tavuk gibi kümes hayvanlarının etleri de doymuş yağ bakımından zengindir. Özellikle kümes hayvanlarının derileri, doymuş yağ oranı yüksek besinler arasındadır.

Tereyağı, kaymak ve peynir gibi süt kullanılarak hazırlanan besinler de doymuş yağ kaynakları arasında bulunur. Bunlara ek olarak bitkisel kaynaklı olan Hindistan cevizi yağı, palmiye yağı ve zeytinyağı gibi gıdalar da içerisinde doymuş yağ asitlerini barındırır. “Doymuş yağ sağlıklı mı?” sorusunun cevabı, yağların tüketim miktarına ve şekline bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Dengeli bir beslenme düzeninde doymuş ve doymamış yağların bir arada tüketilmesi gerekir. Günlük enerji miktarının yaklaşık %10’unun doymuş yağlardan alınması ideal miktardır. Uzmanlar tarafından önerilen miktarın üzerinde katı yani doymuş yağ tüketimi, çeşitli kalp ve damar hastalıklarına ortam hazırlar. Kalp rahatsızlıklarından korunmak isteyen kişilerin, belirli diyet listelerine uyması gerekir.Düşük Kalorili Ketojenik Diyet gibi diyet türleri uzmanlar eşliğinde uygulanarak sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni oluşturulabilir.

Doymamış Yağ Nedir?

“Doymuş yağ ne demektir?” sorusunun yanı sıra doymamış yağın ne olduğu konusunda da bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Faydalı yağlar olarak da bilinen doymamış yağlar, genellikle bitkisel ürünler kullanılarak elde edilir. Doymamış yağlar, vücutta üretilemeyen ancak vücudun ihtiyacı olan yağ çeşidi olarak nitelendirilir. Çoklu doymamış yağ ve tekli doymamış yağ olmak üzere iki farklı kategoriye ayrılır.

Doymamış Yağ Hangi Gıdalarda Bulunur?

Doymamış yağlar, önerilen miktarda tüketildiğinde vücuda çeşitli faydalar sağlar. İçerisinde doymamış yağ barındıran ve tüketilmesi sağlıklı olan besinler şu şekilde sıralanabilir:

•        Kabuklu kuru yemiş çeşitleri
•        Avokado
•        Balık çeşitleri
•        Kanola yağı
•        Zeytin ve Ayçiçek yağı

Bunların yanı sıra fındık ya da soya yağı gibi bitkisel kaynaklı yağların içerisinde de doymamış yağ asitleri bulunur. Bitkisel kaynaklı yağları yemeklerde ve salatalarda kullanmak, günlük önerilen doymamış yağ miktarını tüketmeye yardımcı olur.

Doymuş Yağ ve Doymamış Yağ Arasındaki Farklar Nelerdir?

Doymuş ve doymamış yağlar arasında belirgin farklar bulunur. Moleküler olarak farklarından en önemlisi doymuş yağların yalnızca tek bağ, doymamış yağların ise en az bir çift bağ barındırmasıdır. İçerisinde bir adet çift bağ bulunduranlar tekli doymamış yağ, birden fazla çift bağ bulunduranlar ise çoklu doymuş yağ olarak adlandırılır. Doymuş doymamış yağ arasındaki diğer farklar genel olarak şunlardır:

•        Doymuş yağlar oda sıcaklığında genelde katı formda bulunurken doymamış yağlar sıvı halde bulunur.
•        Doymamış yağ türlerinin erime noktası, doymuş yağlara kıyasla daha düşüktür.
•        Genellikle doymuş yağlar hayvansal, doymamış yağlar ise bitkisel kaynaklıdır.
•        Doymamış yağlar iyi kolesterolün yükselip total kolesterolün dengelenmesine imkân tanır. Ancak doymuş yağlar hem total hem de kötü kolesterolün yükselmesine neden olur.

Son madde akıllara “Doymuş yağ zararlı mı?” sorusunu getirebilir. Doymuş yağ önerilen miktarda tüketildiğinde vücuda herhangi bir zarar vermez. Ancak yüksek miktarda tüketildiğinde kötü kolesterolü tetikleyerek ciddi kalp ve damar rahatsızlıklarına neden olabilir. İnsülin direnci de neden olduğu rahatsızlıklardan biridir. Bu konu hakkında detaylı bilgi edinmek isteyen kişiler “İnsülin direnci nedir?” konusunu inceleyebilir.

Doymuş Yağın Kilo Verme Üzerindeki Etkileri Nasıldır?

En belirgin doymuş doymamış yağ farkı; birinin enerji olarak kullanılmaya, diğerinin ise vücutta depolanmaya daha uygun olmasıdır. Doymuş yağ içeren besinler tüketildiğinde besinlerden alınan yağ vücutta depolanır. Bu durum da vücudun belirli bölgelerinde yağlanma olmasına sebebiyet verir. Kilo almaktan kaçınmak için doymuş yağları önerilen miktarda tüketmek oldukça önemlidir. Beslenme düzeninde doymamış yağlara ağırlık verilmesi daha faydalı olur.

Besinlerin vücutta yaratacağı etki kişiden kişiye göre değişkenlik gösterir. Bu yüzden kilo verme sürecinde alanında uzman kişilerden destek alıp “Hızlı ve kalıcı kilo nasıl verilir?” sorusu hakkında detaylı bilgi sahibi olmak gerekir. Böylelikle hem sağlıklı hem de kalıcı bir şekilde kilo vermek mümkün olur.